De Steunpunten Cultureel Erfgoed ondersteunen gemeenten bij het behoud en de duurzame ontwikkeling van het cultureel erfgoed. Het gaat hierbij om gebouwde, groene en archeologische monumenten, cultuurlandschappen, cultuurhistorische en ruimtelijke (her)ontwikkelingen en de positie van erfgoed in de Omgevingswet.
De Steunpunten hebben de volgende basistaken:
Maatwerk en samenwerking zijn hierbij het uitgangspunt. Het betreft nadrukkelijk ondersteuning en niet het overnemen van de rol van gemeenten.
In de jaren ’90 van de vorige eeuw besloot het Rijk de verantwoordelijkheid voor monumentenzorg en archeologie over te dragen aan de gemeenten. Om de gemeenten daarbij te ondersteunen kreeg iedere provincie in Nederland zijn eigen Steunpunt Cultureel Erfgoed. De Steunpunten zijn onafhankelijk en hebben allemaal dezelfde basistaken: het geven van informatie, het bieden van een platform en het bevorderen van kennis en deskundigheid.
De Steunpunten vormen een verbinding tussen de landelijke en provinciale overheid en de gemeenten, maar ook met organisaties op provinciaal, regionaal en lokaal niveau. De Steunpunten zijn onderling verbonden via een landelijk dekkend Netwerk Steunpunten Cultureel Erfgoed (NSCE). Het voorzitterschap van het NSCE rouleert per jaar. Het Gelders Genootschap voert het secretariaat.
De Steunpunten zijn een aanspreekpunt en opereren als helpdesk voor vragen over cultuurhistorie in brede zin. Dit varieert van vragen over procedures rond aanwijzing tot monument, restauraties of herbestemming tot vragen over vergunningen en subsidie.
De Steunpunten bieden een platform voor afstemming tussen partijen in de regio met betrekking tot het culturele erfgoed. Zo worden er netwerkbijeenkomsten georganiseerd en vinden er activiteiten voor bestuurders plaats. Ook jonge erfgoedambtenaren worden met elkaar in contact gebracht. Sommige steunpunten organiseren een bouwplanoverleg voor rijksmonumenten, waarbij initiatiefnemers en adviseurs samen tot betere plannen voor verbouwing en restauratie proberen te komen.
De Steunpunten delen kennis en bevorderen deskundigheid over gebouwd erfgoed, het cultuurlandschap, archeologie, de uitvoering van de Erfgoedwet en erfgoed in de Omgevingswet. Daarbij wordt ingespeeld op actuele thema’s als de Wederopbouwperiode, Post ’65, verduurzaming van monumenten, bodemdaling en klimaatadaptatie, kerkenvisies of de herbestemming van kerken en andere monumenten. De Steunpunten verspreiden onder andere nieuwsbrieven en organiseren thematische bijeenkomsten en masterclasses.
De Steunpunten overleggen regelmatig met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) en het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW). Bovendien is het steunpuntennetwerk aangesloten bij het landelijke kennisnetwerk cultuurhistorie, samen met de RCE en de provincies. Dit landelijke kennisnetwerk organiseert voorlichtingsbijeenkomsten, bijvoorbeeld over wederopbouw, Post ’65, vergunningvrij bouwen en over de Omgevingswet.
De Federatie Grote Monumentengemeenten is een netwerkorganisatie waarbij 90 voornamelijk stedelijke gemeenten zijn aangesloten. De Steunpunten adviseren ook de kleinere kernen in landelijk gebied. Samenwerking tussen beide netwerken betekent dat alle gemeenten in Nederland, zowel stedelijk als landelijk, worden bediend.
De Steunpunten streven naar samenwerking met zoveel mogelijk relevante erfgoedorganisaties, zowel vanuit de overheid als particulier. Samenwerking met de RCE, IPO, FGM, VNG, de RUD’s en NRF heeft op dit moment prioriteit.
De erfgoedwereld is de laatste jaren flink in beweging. Vooral de Omgevingswet is een uitdaging voor de gemeenten en hun adviseurs. De Steunpunten concentreren zich op de volgende onderwerpen:
Natuurlijk volgen de Steunpunten de actuele ontwikkelingen in het veld op de voet:
Bekijk de bijlage Actieprogramma Position Paper voor meer informatie en een uitvoeringsschema.
De Steunpunten bieden hun basistaken kosteloos aan gemeenten aan. Daarnaast kunnen de meeste Steunpunten aanvullende, betaalde diensten en producten leveren. Dit zijn bijvoorbeeld inventarisaties en analyses, erfgoednota’s of onderzoeken naar de haalbaarheid van herbestemming. Het aanbod varieert per Steunpunt en wordt afgestemd op veranderende wet- en regelgeving en nieuwe initiatieven.
Postadres Gelders Genootschap
Postbus 68 | 6800 AB Arnhem
Telefoon +31 (0) 26 442 17 42
Email info@netwerksteunpunten.nl
Website www.netwerksteunpunten.nl